Huisdieren en (echt)scheiding.

Elke advocaat heeft zijn of haar voorkeuren. Bepaalde zaken spreken dan in het bijzonder tot de verbeelding, natuurlijk ook in het familierecht. Voor mij zijn dat honden in het bijzonder. Dit is een persoonlijke voorkeur: mijn gezin is compleet met onze bruine labrador Baloe.

Als er dus mensen bij mij komen die verwikkeld zijn in een scheiding en aan mij vertellen dat er ook een hond aanwezig is, spitsen mijn oren zich nog meer. Want wat te doen met een hond in scheiding?

Omgangsregeling voor honden?

In de Wet Dieren staat een algemene zorgplicht voor dieren opgenomen. Voor een dier gelden er in het personen- en familierecht echter geen bijzondere regels. Een wettelijke regeling voor een omgangsregeling met de hond bestaat dan ook niet.

Gevoelsmatig kan dit echter vaak anders zijn. Het Hof Arnhem – Leeuwarden oordeelde in dit verband in een zaak uit 2014 dat sinds de inwerkingtreding van de wet Dieren de dieren een van andere zaken afwijkende positie hebben, in die zin dat de bepalingen met betrekking tot zaken op dieren van toepassing zijn gebleven, maar dat daarbij de eigen intrinsieke waarde van het dier een rol speelt. Dit betekent dat van belang is wie de eigenaar van de (in deze kwestie) hond is.

De hond komt toe aan de eigenaar

Indien u na beëindiging van een samenwoning uit elkaar gaat, dan komen aan ieder van u de zaken toe die van u zijn, dus ook de hond. Hetzelfde geldt als u op basis van huwelijkse voorwaarden bent gehuwd of een geregistreerd partnerschap met partnerschapsvoorwaarden bent aangegaan. Indien uw ex-partner de hond niet wenst af te geven dan kan daarvoor een kort geding worden opgestart.

Soms is niet duidelijk wie van u beiden de eigenaar is van de hond. In dat geval kunnen verschillende omstandigheden het antwoord geven op deze vraag. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de vraag wie de hond heeft gekocht, wie staat als eigenaar vermeld in de stamboom/ het inentingsformulier/ het chipregistratieformulier en/of wie de hond heeft betaald.

Verdeling van gemeenschap van goederen

Indien u in gemeenschap van goederen gehuwd bent dan dient deze gemeenschap bij een echtscheiding verdeeld te worden. Deze verdeling dient plaats te vinden op basis van een belangenafweging.

Uit de jurisprudentie blijkt dat voor deze belangenafweging van belang kan zijn:

of een van u beiden een bijzondere band heeft met de hond,
of er kinderen gehecht zijn aan de hond,
wie er beste voor kan zorgen gezien zijn/haar ervaring, financiën en ruimte,
wie er altijd voor heeft gezorgd,
bij wie de hond verblijft sinds het beëindigen van de samenwoning
en wie in het paspoort van de hond staat als eigenaar.

De rechtbank Limburg heeft in 2013 met betrekking tot deze belangenafweging aangegeven dat “naast het belang van partijen het belang van de hond in aanmerking genomen dient te worden. De hond is een van partijen afhankelijk levend wezen voor wiens welzijn partijen als gezamenlijke eigenaren verantwoordelijk zijn.”

In de eerder genoemde zaak van het Hof Arnhem – Leeuwarden uit 2014 werd waarde gehecht aan de omstandigheid dat de verzorging van de hond in het gezin destijds goed was en dat de hond naar behoren zou worden verzorgd.

Zelf afspraken maken

Indien u in mediaton tot een echtscheiding en de gevolgen daarvan wenst te komen dan kunt u samen alle afspraken maken over de hond. Het belangrijkste voor de baasjes in kwestie kan dan zijn of u beiden de hond nog kan zien en op welke wijze.

U kunt bijvoorbeeld afspreken dat de hond de ene week bij de ene partij verblijft en de andere week bij de ander. Ook kunt u afspreken dat de hond meegaat met de zorgregeling die u afspreekt voor de kinderen. Denk er hierbij wel aan dat honden soms onrustig kunnen worden als ze naar een andere plek moeten. Zij voelen zich namelijk verbonden met mensen en het huis waarin zij wonen. Een hond zal makkelijker verhuizen als deze iets vertrouwds om zich heen heeft. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het meenemen van een kussen, deken of speeltje.

Tot slot is het van belang om afspraken te maken over de dagelijkse en incidentele kosten van uw hond.

Of het nou over een hond gaat, een kat of een ander huisdier, dit soort vragen komt in de praktijk veel voor. Immers, meer dan de helft van de Nederlandse huishoudens heeft een huisdier. Maak dus samen goede afspreken over uw huisdier zodat u beiden veel van het beestje mag genieten.