Het coronavirus en de rechtspraak

De ontwikkelingen vanwege het corona virus stapelen zich op de afgelopen dagen. Iedereen is benieuwd naar de uitkomsten die op haar / hem van toepassing zijn. Wij zetten de belangrijkste ontwikkelingen voor je op een rij (let op: Deze informatie werken wij continu voor je bij). Verder vertellen we je in deze blog wat je van ons mag verwachten.

Ministerie van Justitie en Veiligheid

De toegang tot de justitiële inrichtingen zal vanaf 14 maart 2020 worden beperkt.
Persoonlijk bezoek is tot het einde van deze maand niet meer mogelijk, wel zal zoveel mogelijk worden geprobeerd om contact mogelijk te maken via bellen of skype. Dit geldt niet voor advocaten, maar die mogen enkel op persoonlijk bezoek als dit noodzakelijk is in het kader van de rechtsgang. Let op, deze maatregel geldt niet voor justitiële jeugdinrichtingen! Ouders en vertegenwoordigers van kinderen die gedetineerd zitten in jeugdinrichtingen mogen nog steeds wel bezocht worden.
Verloven van gedetineerden, tbs-gestelden en jeugdigen worden per direct opgeschort.
Het bijwonen van zittingen zal zoveel mogelijk worden beperkt. Dit houdt in dat gedetineerden alleen naar een gerecht worden vervoerd als dit door de rechter noodzakelijk is geacht. In andere gevallen (en ook wanneer dit praktisch mogelijk is) zal er een videoverbinding tot stand worden gebracht.
De instroom van twee groepen gedetineerden in een justitiële inrichting zal tijdelijk worden beperkt.

Er worden geen mensen opgeroepen voor de tenuitvoerlegging van hun vonnis (de zogenaamde zelfmelders). Dat zijn veroordeelden van relatief lichte delicten met een korte straf, en
er worden geen mensen opgeroepen om vervangende hechtenis te ondergaan, omdat zij een geldboete niet hebben betaald en/of een taakstraf niet (of niet volledig) hebben gewerkt. Let op, dit zijn tijdelijke maatregelen!

Tijdens het afgelopen weekend heeft het Ministerie van Justitie en Veiligheid een brief gestuurd met vervolgmaatregelen. Dit zijn de volgende:

De uitvoering van werk- en leerstraffen door de Raad voor de Kinderbescherming en Halt straffen worden met ingang van 16 maart opgeschort. Deze maatregel geldt in ieder geval tot 6 april aanstaande.
Ook de reclassering schort met ingang van 16 maart de uitvoering van werkstraffen op. Ook deze maatregel geldt tot 6 april aanstaande.
Voor de andere taken van de reclassering, advisering en toezicht geldt dat huisbezoeken voor nu komen te vervallen.

De rechtspraak

De rechtspraak beperkte afgelopen week eerst de toegang tot de gerechtsgebouwen tot het eind van deze maand. Mensen die ziek of verkouden zijn en ook grotere groepen zijn tijdelijk niet welkom.
Publiek die bij een rechtszaak aanwezig wil zijn kan (mogelijk en deels) worden ondergebracht in een aparte zaal met videoverbinding.

Tijdens het afgelopen weekend heeft de rechtspraak tot verderstrekkende maatregelen besloten. Dit zijn de volgende:

Vanaf 17 maart aanstaande sluiten de rechtbanken en de gerechtshoven tot en met 6 april aanstaande te sluiten, tenzij er een dringende noodzaak is voor een zitting. Dit zijn bijvoorbeeld zaken waarbij verdachten vast zitten en er een rechterlijke toets moet plaatsvinden. Ook in zaken waarbij zeer ingrijpende spoedeisende beslissingen genomen moeten worden kan er sprake zijn van een dringende noodzaak om de zitting door te laten gaan.
Als je zaak doorgaat dan mogen alleen procespartijen met een beperkt aantal mensen (zoals je advocaat, de raad voor de kinderbescherming en dergelijke) aanwezig zijn in de zittingszaal.
Als het mogelijk is zullen dit soort zaken worden behandeld door middel van videoverbindingen.
Zaken die niet onder de categorie dringende noodzaak vallen, zullen worden uitgesteld.

Maandagochtend 16 maart gaf de rechtspraak aanvullende informatie:

Schriftelijke procedures zullen zoveel mogelijk door blijven gaan.
Uitspraken worden nog steeds gedaan, maar er zal wel een andere invulling worden gegeven aan de openbaarheid van de uitspraken. De rechtspraak onderzoekt de mogelijkheid om uitspraken te livestreamen.
Er wordt gevraagd om geen telefonisch contact op te nemen met de rechtspraak. Zij zal zelf zoveel mogelijk algemene informatie via rechtspraak.nl geven. Informatie over je zaak zal aan je advocaat worden doorgegeven.

Maandagavond 16 maart heeft de rechtspraak een lijst gegeven met de definitie van dringende zaken. Voor de rechtsgebieden die wij als kantoor behandelen zijn de volgende van belang:

Civiele en familie zaken:

Nieuwe zaken (zowel dagvaardingen als verzoekschriften) in het familierecht kunnen normaal worden aangebracht en ingeschreven. Tot en met 6 april vinden er geen mondelinge zittingen plaats.
Er zal wel een schriftelijke rolzitting plaatsvinden dus dat houdt in dat er wel een verweerschrift, een akte en/of andere processtukken ingediend kan worden.
Vonnissen worden gewoon uitgesproken en verzonden.
Bij voorlopige voorzieningen en kort gedingen bepaalt de rechter of de zitting door moet gaan (alleen in geval van superspoed) of dat deze wordt aangehouden. Als er een zitting volgt, wordt die bij voorkeur telefonisch of digitaal via Skype of Facetime gedaan.
Ondertoezichtstellingen worden behandeld als ze spoedeisend zijn, maar er vindt geen fysieke zitting plaats.
Partijen worden telefonisch gehoord.
Voor zittingen over verlenging van de OTS geldt dat partijen worden afgebeld en er een overbruggingsbeslissing wordt genomen
Als het gaat om een verlenging van een uithuisplaatsing in een open instelling, dan wordt er een korte overbruggingsbeslissing genomen. Zo nodig wordt er telefonisch gehoord (dat geldt ook voor uithuisplaatsing in een gesloten instelling).

Strafzaken

Alle niet- dringende zaken worden uitgesteld of aangehouden.
Al verzonden dagvaardingen en oproepingen worden ingetrokken door het OM of zaken worden op voorhand aangehouden door de rechter.
Alleen de noodzakelijke beslissingen worden genomen en daarbij wordt zoveel mogelijk gezocht naar manieren om de partijen telefonisch of via Skype te horen. Bij hoge uitzondering vindt een fysieke zitting plaats.
Onder noodzakelijke beslissingen vallen: beslissingen over voorlopige hechtenis, beslissingen van de rechter(-commissaris) die geen uitstel dulden, doorzoekingen door de rechter-commissaris, uitspraken van een recent afgeronde meervoudige kamerzaken, (super) snelrecht in zaken waarin de verdachte vastzit, beslissingen over voorlopige tenuitvoerleggingen (TUL) en herroeping van een voorlopige invrijheidstelling (VI).

Specialisatieverenigingen

de Nederlandse Vereniging van Strafrecht Advocaten (hierna de NVSA) heeft afgelopen weekend een oproep gedaan aan de Minister van Justitie en Veiligheid, de Minister voor Rechtsbescherming, de Raad voor de Rechtspraak en het Openbaar Ministerie om alle rechtbanken en gerechtshoven per maandag 16 maart tenminste tot 1 april te sluiten en alle zittingen die niet absoluut noodzakelijk te zijn voor onbepaalde tijd aan te houden.
Uitsluitend zittingen die vanwege wettelijke termijnen moeten plaatsvinden (zoals over de voorlopige hechtenis) zullen moeten doorgaan, maar daar wordt van alle partijen gevraagd om mee te werken deze te laten plaatsvinden zonder dat daarvoor een zitting plaatsvindt waarvoor alle partijen bij elkaar moeten komen. Gedacht kan dan worden aan een zitting via videoverbinding/ skype of een uitwisseling van standpunten per e-mail.
Ook roept de NVSA de politie op om uitsluitend verdachten van zeer serieuze feiten aan te houden en de aanhouding en het verhoor van de verdachten van minder serieuze zaken voor onbepaalde tijd uit te stellen. De NVSA roept alle partijen op om hierover in overleg te gaan.

Maandagavond 16 maart gaf de Orde van Advocaten (samen met de overige betrokken organisaties) aanvullende informatie over de piketbijstand van advocaten en de werkzaamheden van politie:

De Orde van Advocaten heeft samen met het Ministerie, het Openbaar Ministerie, de Raad voor de Rechtsbijstand en de Nationale Politie overleg gevoerd over de verlening van strafpiket tot 6 april aanstaande. De komende tijd concentreren OM en politie zich op de urgente taken en zaken die in ieder geval doorgang moeten vinden. Politie.
Consultatie- en verhoorbijstand door advocaten aan aangehouden verdachten zal in beginsel telefonisch worden verleend.

Zodra er nieuwe ontwikkelingen zijn en/of andere maatregelen zullen gelden dan hoor je dit van ons.

Wat mag je van ons verwachten?

Heb je een persoonlijke afspraak bij ons? Of wil je een afspraak bij ons maken? Dat gaat natuurlijk gewoon door. Wij bellen, FaceTimen, videobellen, mailen of app’en graag met je. Wij zetten de koffie klaar, we moeten je nu alleen vragen om dat thuis zelf ook te doen.

Heb je een zitting gepland staan in de periode 17 maart tot en met 6 april? Dan bellen wij jou, maar je mag ons natuurlijk ook bellen als je vragen hebt. Wij zullen – natuurlijk in overleg – een verzoek om aanhouding van de zitting doen. We kunnen ook verzoeken de zitting op zo’n kort mogelijke termijn opnieuw te laten plannen of op een alternatieve wijze te laten plaatsvinden (bijvoorbeeld doordat je op een andere manier aanwezig kan zijn, te denken valt aan een videoverbinding, via skype of FaceTime of de mondelinge zitting schriftelijk te laten plaatsvinden).

We’ll keep you posted!

Wij werken volledig digitaal. Dat houdt in dat we – ook tijdens al deze ontwikkelingen – op alle mogelijke manieren voor je klaar blijven staan. We houden je op de hoogte zodra wij weer nieuws voor je hebben, houd onze socials dus in de gaten! En in de tussentijd, zorg goed voor elkaar!